ಜೀವ ದೇಹದ ಕೇಂದ್ರಿತವಾದರೆ, ಒಬ್ಬಬ್ಬನು ಇಂದ್ರನಾಗುತ್ತಾನೆ, ಏನಿದ್ದರು ಎಷ್ಟಿದ್ದರೂ ಎಲ್ಲಕ್ಕೂ ಕೈ ಹಾಕುತ್ತಾನೆ..
Maturity is not when we start speaking BIG things; but, it is actually when we start understanding small things...
Tuesday, November 15, 2011
Thursday, September 29, 2011
Donating copyrighted materials about Shatavadhani R Ganesh
Dear Naveen Vasudevamurthy,
I can request that the article be restored, but I did not see your email address
shown in the Blogger profile linked from the article:
http://www.blogger.com/ profile/17885545560137210068
The email would have to be temporarily shown so that we can verify that you are
the operator of the blog.
I can request that the article be restored, but I did not see your email address
shown in the Blogger profile linked from the article:
http://www.blogger.com/
The email would have to be temporarily shown so that we can verify that you are
the operator of the blog.
Tuesday, September 20, 2011
About Shatavadhani R.Ganesh
Shathavadhani Dr. R. Ganesh (ಶತಾವಧಾನಿ ರಾ. ಗಣೇಶ್) is a versatile scholar, Avadhani par excellence, poet, excellent orator, a Literary Wizard and many more; the credit of reviving the ancient art of ‘Avadhana’ in Kannada language goes to Shathavadhani Dr.R.Ganesh.
Personal Life & Education:
Shatavadhani Dr. R. Ganesh, BE (Mechanical), M Sc (Engineering), holds a Masters’ in Sanskrit and also honored with D. Litt in Kannada literature for his thesis on the art and science of Avadhana.
From the young age of ten, Dr.Ganesh cultivated a passion for literature and studied in detail the great works of ancient poets in Sanskrit and Kannada. By the age of sixteen, he blossomed into a poet of high merit, introducing the classicality of Meter, Rhyme, Grammatical precision and traditionality into his style. He also mastered the unique art of ‘Ashukavitva’- a style of reciting poems ‘extempore’ on any given topic. Detailed and deep study of the various branches of Indian literature, arts and poetics further enriched his inherent talent and style.
At the age of nineteen, he incidentally witnessed a session of Sanskrit Avadhana, which inspired him to try the art himself. This was a landmark not only in his life, but also in the history of ‘Avadhana’. The very next day, amongst a group of friends, he successfully ventured to perform a complete ‘Ashtavadhana’! This was his glorious entry into the field; he set out to perform hundreds of such Avadhanas, capturing the hearts and admiration of the public. Ever since, he has been a perennial source of entertainment, fascination and pride to lovers of art and literature.
Having studied the classical literatures of many Indian and foreign languages, Ganesh is acquainted with more than seventeen languages. He composes in eight languages and has published over forty books in Sanskrit, Kannada and English covering a wide range of subjects like poetry, poetics, prosody, aesthetics, Vedic and vedantic studies, dharmashastra and rituals, cultural studies, fine arts, cultural studies in Indian thoughts, fiction, translation, et al. He has also published more than 250 research papers connected with Engineering, India studies, Aesthetics, music, dance, sculpture, philosophy, criticism, values, history and others. Dr. Ganesh has been invited to deliver talks on various aspects of Indian culture and literature. He has delivered more than 8000 talks/lectures/discourses and presented papers under the auspices of many distinguished forums. Ganesh is well initiated practically in several classical Indian fine arts such as, music, drama, dance, painting, rangoli, and others.
Art of Avadhana:
‘Avadhana’ literally means ‘perfect concentration’ and uninterrupted contemplation on a particular subject. The ‘art of Avadhana’ includes accomplishing many a challenging intellectual feat simultaneously with great confidence and sportive zeal. Avadhana is a unique literary feat involving concentration, memory, spontaneous verification in classical diction and astounding wit aided with a refined sense of humor. ‘Avadhana’ not only thoroughly entertains but also thrills the audience. The seemingly superhuman capacity of the ‘Avadhani’ (the one who performs) fascinates the audience giving an interesting insight into the unlimited potentials of the literary world. The whole art in itself is much more than mere entertainment; it is rather educative revealing the various aspects of word-power, poetry, retention, wit and powers of the intellect.
The art of ‘Avadhana’ is unique not only among the arts of India but also of the whole world. Though Sanskrit language is the mother of this ancient art which requires the highest degree of retention and poetic genius, it was in the caring hands of Kannada and Telugu languages that this greatest of arts, which is a majestic confluence of talent, word-power, scholasticism, hard work, entertainment and education, was cradled and nourished into its present modified and attractive form. Kannada, in particular, shares a special bond with this art. In spite of such closeness, this art form almost vanished from the scene of Karnataka in the 20th Century. It was in the year 1981 that this glorious art reappeared on the scene. This time, it was not merely a golden ray of hope, but a major comeback of the forgotten art, which soon blossomed afresh and gradually grew up into a mighty tree assuring shelter and guidance to the future aspirers. Dr.R.Ganesh, popularly known as ‘Shatavadhani’ created this history by reviving, nourishing and re-establishing this art in all its glory. He further unfolded the greater potentials of the art and popularized it immensely in India and abroad.
Dr.Ganesh performs complete ‘Avadhana’ not only in Kannada but also in Sanskrit and Telugu and is rightly known as ‘Tribhashavadhani’. He is also an ‘Ashtabhashavadhani’, and can manage the programme in eight languages simultaneously! Some of his Avadhanas are sometimes based on single topics, such as ‘Ramayanavadhana’. ‘Rashtravadhana’, which he performed for the Kargil martyrs was a unique tribute to the war heroes and greatly inspired patriotic sentiments among the listeners.
He has also performed Yugavadhana (Art of performing two avadhanas simultaneously), trigunita & Chaturgunita (Three & four avadhanas with many new chanllenges at a time). Advaitavadhana, Sankaravadhana, Bhagavadgitavadhana, Mahabharatavadhana, Navarasavadhana, kalavadhana, Natyavadhana.
Dr.Ganesh is one of the very few ‘Avadhanis’ who is extremely innovative adding new dimensions and aspects into his Avadhanas time and again. Thus the list of parts in his Avadhanas grows on. ‘Chitra Kavitha’ is one of the toughest and most challenging forms of Indian classical poetry, which has never been dared before in any Avadhana. Dr.Ganesh is the one and only Avadhani to have performed this, that too extempore, on stage in his Avadhanas! This single feat perhaps explains his genius and mastery over the art. His devotion and dignified attitude has added special charm and sophistication to his performances. His vast knowledge, experience, extraordinary talent, wit and wisdom amaze the audience.
Dr.Ganesh has been the first and only ‘Shatavadhani’ of Karnataka. He created a record in 1991 by performing a complete ‘Shatavadhana’ in a single day, which in normal course would take 3-4 days. He achieved it composing 108 classic pieces of poetry and in eight languages! This was indeed an unheard of glorious adventure in the intellectual world. He has also dared to perform the ‘Ashtavadhana’ within half an hour! Over 40 different meters & almost all the one hundred and odd alankaras are employed in his avadhanas. More than a dozen languages are used for verification. All these even today remains as unbroken records.
Dr.Ganesh has not only mastered Sanskrit, Kannada, Telugu and English languages, but is also proficient in Prakrit, Pali, Tamil, Hindi and Marathi. Ancient languages of Greek, Latin and Italian have added to the treasure of his knowledge. He has to his credit the study and knowledge of Greek Literature in its original textual form.
Dr.Ganesh has a deep and intimate knowledge of various forms of Indian classical music, dance, sculpture, paintings and other fine arts. His views and commentaries on these subjects are rich with deep introspective wisdom and unfold valuable information and ideas to performing artists and lovers of art. He is well versed in various subjects like prosody (ChandasShastra-to do with the Meter form), poetics (KavyaShastra), Veda, Vedantic scriptures, DharmaShastras, History, Aesthetics, Grammar, Physics, Biology, Chemistry, Technology etc. to name a few. His knowledge of past and current affairs in various fields is indeed commendable. Research and innovation are two fields where his contributions are everlasting.
Dr.Ganesh has presented hundreds of research papers and his valuable views on various subjects in Sanskrit, English and Kannada languages in prestigious National and International seminars. His lectures and writings have impressed and educated all classes of people; he has been successfully pioneering the spread of knowledge and culture. Logical precision, clarity of subject, intuitive wisdom, vast knowledge of various subjects, comprehendible and practical illustrations and examples, extremely attractive oratory are some significant features of his masterly presentations.
Dr.Ganesh’s knowledge of Aesthetics (Alankara Shastra) is extraordinarily vast. Complimenting one of his masterly essays on Alankaras, Dr.K.Krishnamurthy, a scholar of international repute exclaimed-”This single essay itself deserves a doctorate degree!” Another great scholar opined of Dr.Ganesh’s genius thus-”With half the intelligence of Dr.Ganesh, I would have perhaps ruled over the intellectual world of the whole of South India!”
Literary works of Shatavadhani Dr.Ganesh
Dr.Ganesh has contributed a number of valuable works to the world of literature. More than 40 of these have been published, namely:
1.Madhusadma
2. Vitaana
3. Nityaneeti
4. ShriChakreshwari Stavana
5. Sandhyadarshana
6. Shatavadhanasharade
7. Kavitegondu Kathe
8. Dhoomadhoota
9. Samaanyadharma
10. Neelakanthadeekshitana Shatakatraya
11. Shaddarshana Sangraha
12. Vanitaakavitotsava
13. Kannadadalli Avadhanakale
14. Kusumadevana Drishtantakalikaa Shataka
15. Vibhootipurusha Vidyaranya
16. Human values iin the code of Kautilya
17. Human values in Manusmriti
18. Human values in Ramayana
19. Human values in Telugu Literature
20. Subhashita Samputa
21. Alankaara shaastra
22. Abhiruchi.
23. Bhasha bhringada benneri.
24. Kalaa kautuka
25. Hokkula balliya sambhanda
26. Hudukaata
27. Mathana-kathana
28. Yakshaaratri
29. Sarvatantra Svatantra
30. Vaani vahana
31. Ardrajyoti
32. Brahmapuriya Bhikshuka.
33. Haasu Beesu
34. Vamshisandesha.
35. Paroksha
36. Kaavyakalpa
37. Haribhaktisaara
38. Neelakanthadeekshitana Shaantivilasa
39. Dravida chandassu (Ed)
40. Raso Vai Sah (Ed)
41. Maanikya maadhurya (Ed)
Other than these, he has composed about 16 Kaavyas in Sanskrit, 12 Roopakas and a large number of poems and songs in various languages. Some of his other commendable works are: Kumaaraniruddha Parinaya (a Dwisandhana Kaavya), Shanmateeyam (a poem with six meanings) and seven other Kaavyas, 4 novels, several stories, essays and articles on various topics. Many of these have been featured in journals, monthlies, newspapers and magazines.
Dr.R. Ganesh is also involved in theatrical activities of traditional importance and especially in the Yakshagana of Karntaka and is instrumental in evolving the solo dance system of this art – called Eka Vyakti Yakshagana - in a classical way. More than 1200 shows are presented & he himself written, tuned, choreographed & directed the solo yakshagana such as Bhamini, (a unique dance show based on the Ashtanaayikas (Eight dancers) theme of classical dance, is one of his creations which is rendered in the ‘Yakshagana’ style. This has commanded great appreciation and is considered a landmark in the history of ‘Yakshagana’.) Janakijeevana, Pranayavanchite, Bharatanari, hamsa sandesha. ‘Krishnaarpanam’ is one of his latest such additions to ‘Yakshagana’ which deals with the divine love and relationship of the different women appearing in Shri Krishna’s life. Dr.Ganesh has himself participated and performed in some Yakshagana shows.
As a composer of music and dance numbers, Dr. Ganesh has over 600 items to his credit. His contribution to ballets and Sanskrit theatre are also note worthy. He is a popular cultural columnist too. He has made a world record by composing verses extempore continuously for 24 hours, in 1997.
He is the architect of the unique kalavadhanam (kavya-chitra-geeta-nritya) and has presented this form of Avadhanam over 1000 times both in India and abroad. ‘Kavya-Chitra’, a unique show of parallel arts, which Dr.Ganesh has masterminded and performs with the world renowned painter Shri. B.K.S.Verma, is one of the latest jewels in his crown. This superb feat of ‘on the spot poetry and painting’ has won great admiration from thousands of people not only within the state and nation, but allover the world. ‘Nirantara Kaavya Chitra’ (non-stop Poetry-Painting) – one such combined feat of Dr.Ganesh and Verma which was held non-stop for 24 hours in the Rashtrothana Parishat in Bangalore (1997) is a record in itself. During this eventful feat, a fascinating chain of 181-poems extempore, by Dr.Ganesh, left the audience spellbound. ‘Kaavya-Chitra’ was performed in the Vishwa Kannada Sammelana at Houston in America, in the year 2000, which captured the imagination and appreciation of people.
Dr.Ganesh has a number of compositions like Suprabhatas, Stotras and songs on various deities. Leading artists have sung these in cassettes which have been extremely popular. Cassettes/CDs containing his narrations on Soundaryalahari, Harishchandra Kavya, Mankutimmana Kagga, Subhashitas, Indian cultural values etc. over 1000 hours of lecture recordings on various topics are available. He has composed exclusive dance and musical lyrics which are being adapted by performing artists. He is also a modern ‘Vaaggeyakara’ (Music composer) who has composed quality pieces like Tillanas, Padas, Kritis, and Ragamaalika Kritis etc.
Awards and Titles:
His natural talent, learning, simplicity and nobility have won Dr.Ganesh a number of admirers. A great many number of institutions and groups have recognized, honored and felicitated him and showered him with titles, praises, accolades and citations. ‘Avilamba Saraswathi’, ‘Kalidasa Saraswathi’, ‘Kavyakantha’, chitra kavita chakravari, Padyavidya prabhakara, Vidvat kavi kaladhara, Avadhana Taponidhi, Chitprabhananda, and Avadhana Shiromani etc. are some of the prestigious titles conferred on him.
In recognition of his valuable contribution to the field of Sanskrit, Avadhana and poetry, Government of Karnataka conferred on him the ‘Rajyotsava Prashasthi’ (State Award) for the year 1992. The Kolar Jilla Sahitya Parishat has conferred on him the ‘Best Sahiti’ of the year award. Karnataka State’s Dussera Felicitation for Sanskrit Poetry (1988), Government of India’s President’s Certificate Merit Award for the best young Sanskrit scholar –Badarayana Vyas Puraskar (2003), Hon. D.Litt from Tumkur university (2009) Kempegowda award (2007), Sediyapu puraskaara (2010) for seminal contribution in research, Shambhu Hegde Award (2009) for contribution in Yakshagana.
His masterely thesis on the art of ‘Avadhana’ in Kannada has been honored with a D.Litt by the Hampi University of Karnataka.
As of now, He is the only Shatavadhani in Karnataka; Avadhana on the whole is a tonic for the brain, entertainment to the mind, bliss and contentment to the heart and enlightenment to life. Alongside the beauty and charm of language and rhyme unfolded at each step of the Avadhana, are values and philosophy presented with dignity and grace. Thanks to the genius and dedicated efforts of Shatavadhani Dr.R.Ganesh, this unique art has seen its rebirth in the Kannada literary field.
Sunday, August 21, 2011
SMS
I Have few messages.,which are very meaningful (of course all the messages will be..), but these messages I cant just delete them from my In box whenever it fills, So have decided to just scribble them here instead of just deleting & forgetting..
The most Practical, Beautiful, workable philosophy in the world won't work-IF YOU WONT.
If you wait to be happy you will wait forever, But If you start being happy you will be happy forever.
Force can make everything possible in the world, but it can not create a single drop of love in anybody's heart.
Effort is important, but knowing where to make them makes all Difference.
All appears to change when we change.
No poison can kill +ve thinker & No medicine will cure -ve thinker.
Quitter never wins, winner never Quits.
Nobody is superior, nobody is inferior, but nobody is equal either. People are simply unique, incomparable. You are you & I am I..
If you wait to be happy you will wait forever, But If you start being happy you will be happy forever.
Force can make everything possible in the world, but it can not create a single drop of love in anybody's heart.
Effort is important, but knowing where to make them makes all Difference.
All appears to change when we change.
No poison can kill +ve thinker & No medicine will cure -ve thinker.
Quitter never wins, winner never Quits.
Nobody is superior, nobody is inferior, but nobody is equal either. People are simply unique, incomparable. You are you & I am I..
Yesterday I was clever so I wanted to change the world, Today I am wise So I am changing myself.
Keep correcting your small mistakes! Because nobody slips by Hills, But just slips by small stones!!
If not you, then WHO? If not here, then WHERE? If not now, then WHEN?
Happy or Sad one thing about past is...Its no more..!
Words are the only weightless things in this world that could actually make u feel heavily.
We will definitely succeed in our life if we follow the advices that we give to others.
Every body cannot win But, Everybody will have capabilities of winning strength/
There is no use of running fast. When you are in the wrong road.
Progress has little to do with the speed, but much to do with the direction! Concentrate on Direction not on speed.
Don’t try to be different, just be good! Bcoz now a days just being good is different enough!
Courage is not always Lion’s Roar, it’s also silence of an ant working patiently, persistently and never giving up.
Speak in such a way that others love to listen to you, Listen such a way that others love to speak to you.
Success makes you to realize “Who you are” to the world, & failure realizes to you to “How the world to you”.
The man who can drive himself further once the effort gets painful is the man who will win.
Some battles have to be fought alone; some paths have to be crossed alone.
Jayate Jayate
http://www.raaga.com/play/?id=191056
Beautifull & very Meaningfull Song by Mannadey in Margadarshi movie, Written by Ku.Ra.Seetharamashastri.
Beautifull & very Meaningfull Song by Mannadey in Margadarshi movie, Written by Ku.Ra.Seetharamashastri.
Friday, August 19, 2011
A Sanskrit Quote
Recently I came across this beautiful thought provoking quote,
ಅಮಿತ ಗುಣೋಪಿ ಪದಾರ್ತ್ಹೋ
ದೋಷೆಣ್ಯೇಕೇಣ ನಿಂದಿತೋ ಭವತಿ|
ನಿಖಿಲರಸಾಯಾನರಾಜೋ
ಗಂಧೆನೋಗ್ರೆಣ ಲಶುನ ಇವ ||
- ಒಂದು ಪಧಾರ್ಥವು ಬಹಳ ಗುಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರು ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ದೋಷವಿದ್ದರೆ ಲೋಕ ನಿಂದ್ಯವಗುತ್ತದೆ,
ಎಲ್ಲ ಔಷಧಿಗಳ ರಾಜನಗಿದ್ದರು, ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿಯು ತನ್ನ ವಾಸನೆಯಿಂದ ಅನಾದರಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ..
Friday, July 29, 2011
ನಮ್ಮ ನೆಲ ನಮಗೆ ಬಿಡಿ _/|\_.
ದೇಶದ ನೂರಾರು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಮನೆಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುವ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕೊಡುವ-ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಮಾತು ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ತನ್ನ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ತಾನೇ ದುಡಿದು ಉಣ್ಣುತ್ತಿದ್ದ ರೈತ, ಈಗ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಇದ್ದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮಾರಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಜೀತದಾಳಾಗಬೇಕಾಗಿ ಬಂದಿದೆ. ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಗೆ, ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗೆ, ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ, ಕೃಷಿಯ ಮೇಲೆ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯ ಸಾಧಿಸುವ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಗಳ ಕೈಗೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟು, ಅವರಿಗೆ `ಜೀ ಹುಜೂರ್...` ಎನ್ನಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಸನ್ನಿಹಿತವಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಈಗ ಮಾತೆಂದರೆ ಭೂಮಿಯದು, ಬಂಗಾರದ್ದು ಮಾತ್ರ. ನಮ್ಮನ್ನಾಳುವ ಹಮ್ಮಿನಲ್ಲಿ ಬೀಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಭುಗಳ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಸಾವಿರ ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯ ಮಾತು; ದೇವರ ಹುಂಡಿಯಲ್ಲಿರುವ, ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಸಹಸ್ರಾರು ಕೋಟಿ ಬಂಗಾರದ ಮಾತು. ಆದರೆ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂಗಾರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚು. `ಸೈಟು ಮಾಡಿ, ಹೊಲ ಮಾರೀಕೊಳ್ಳಿ; ದುಡ್ಡು ಆಗುತ್ತದೆ` ಎನ್ನುವ ಪುಕ್ಕಟೆ ಸಲಹೆಯ ಹಿಂದೆ ರೈತನೊಬ್ಬನ ಭೂಮಿ ಕಸಿದ ಕ್ರೌರ್ಯ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.
ಪುಟ್ಟ ಆಸ್ತಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಸೆಗೆ ಕ್ರೌರ್ಯದ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟುವುದು ಬೇಡ; ಆದರೆ ಜೀವದಾಯಿನಿಯಾಗಿ ನಾಡಿಗೆ ಅನ್ನ ನೀಡುವ ಭೂಮಿಯನ್ನು, ಆ ಭೂಮಿತಾಯಿಯ ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಅಗಲಿಸಿದರೆ ಆ ಮಕ್ಕಳ ಗತಿ ಏನಾಗಬೇಡ? ಯಾರು ಅನ್ನ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರೋ ಅವರನ್ನು ಬೇಡಲು ತಂದಿಟ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಜೀವಕಾರುಣ್ಯ ಎನ್ನಬೇಕೋ, ಕ್ರೌರ್ಯ ಎನ್ನಬೇಕೋ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಎನ್ನಬೇಕೋ?
ಹಳ್ಳಿಗಳು ನಾಪತ್ತೆ
ಚೆಂದದ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಹಳ್ಳಿ ಬಿಟ್ಟು ನಗರ ಸೇರಿದ ಹಳ್ಳಿಹೈದರು ಅಲ್ಲಿಂದ ಕಾಲ್ಕೀಳಲೂ ಆಗದೇ, ಹಳ್ಳಿಗೆ ಮರಳಲೂ ಆಗದೇ ಚಡಪಡಿಸುವುದು ಎಲ್ಲ ಕಾಲಗಳ ಕಥೆ. ಆದರೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರಾದರೂ ಹಳ್ಳಿಯತ್ತ ಮುಖ ಮಾಡಬೇಕಲು ತವಕಿಸುವಂತಾಗಲು ಆಧುನಿಕ ಸಂದರ್ಭ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ತಲ್ಲಣವೇ ಕಾರಣ. ಆದರೆ, ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ವಿಪ್ಲವ! ಮೊದಲು ಹೈದರು, ನಂತರ ಹೊಲಗಳು, ಈಗ ಇಡೀ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹಳ್ಳಿಯೇ ಬಿಕರಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೆರೆಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನುಂಗಿ ನಗರವಾದ ಊರುಗಳು ಹೊಲ-ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೂ ಬಾಯಿ ತೆರೆಯುತ್ತಿರುವ ವೇಗ ನೋಡಿದರೆ ನಡುಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಹರವು ಹಿಗ್ಗಿಸಿಕೊಂಡ ಅವು ಸುತ್ತಲಿನ ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ನುಂಗಿ ನೊಣೆಯುತ್ತಿವೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳ ಭಾಷೆ, ಊಟ-ಆಟ, ಉಡುಗೆ-ತೊಡುಗೆ, ಆಚಾರ-ವಿಚಾರಗಳ ಎಲ್ಲವುಗಳನ್ನೂ ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತಿವೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹೆಸರಿಗಾಗಿ `ಹಳ್ಳಿಗಳ ದೇಶ`ದಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನೇ ಹಾರ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳಿಗಾಗಿ, ನೌಕಾ ನೆಲೆಗಾಗಿ, ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆಂದು, ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಗೆಂದು, ಹೆದ್ದಾರಿ ಹಿಗ್ಗಿಸಲೆಂದು, ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆಂದು, ಐಷಾರಾಮಿ ವಸತಿ ಸಮುಚ್ಛಯಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲೆಂದು, ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗೆಂದು... ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಕರಗುತ್ತಿದೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳೆಂಬ ಹಳೆಯ ಬಂಗಾರವನ್ನು ಕರಗಿಸಿ, ಗಟ್ಟಿ ಮಾಡಿ ಯಾರದೋ ಉಡಿ ತುಂಬಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಈಗ ಮಾತೆಂದರೆ ಭೂಮಿಯದು, ಬಂಗಾರದ್ದು ಮಾತ್ರ. ನಮ್ಮನ್ನಾಳುವ ಹಮ್ಮಿನಲ್ಲಿ ಬೀಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಭುಗಳ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಸಾವಿರ ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯ ಮಾತು; ದೇವರ ಹುಂಡಿಯಲ್ಲಿರುವ, ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಸಹಸ್ರಾರು ಕೋಟಿ ಬಂಗಾರದ ಮಾತು. ಆದರೆ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂಗಾರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚು. `ಸೈಟು ಮಾಡಿ, ಹೊಲ ಮಾರೀಕೊಳ್ಳಿ; ದುಡ್ಡು ಆಗುತ್ತದೆ` ಎನ್ನುವ ಪುಕ್ಕಟೆ ಸಲಹೆಯ ಹಿಂದೆ ರೈತನೊಬ್ಬನ ಭೂಮಿ ಕಸಿದ ಕ್ರೌರ್ಯ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.
ಪುಟ್ಟ ಆಸ್ತಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಸೆಗೆ ಕ್ರೌರ್ಯದ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟುವುದು ಬೇಡ; ಆದರೆ ಜೀವದಾಯಿನಿಯಾಗಿ ನಾಡಿಗೆ ಅನ್ನ ನೀಡುವ ಭೂಮಿಯನ್ನು, ಆ ಭೂಮಿತಾಯಿಯ ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಅಗಲಿಸಿದರೆ ಆ ಮಕ್ಕಳ ಗತಿ ಏನಾಗಬೇಡ? ಯಾರು ಅನ್ನ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರೋ ಅವರನ್ನು ಬೇಡಲು ತಂದಿಟ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಜೀವಕಾರುಣ್ಯ ಎನ್ನಬೇಕೋ, ಕ್ರೌರ್ಯ ಎನ್ನಬೇಕೋ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಎನ್ನಬೇಕೋ?
ಹಳ್ಳಿಗಳು ನಾಪತ್ತೆ
ಚೆಂದದ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಹಳ್ಳಿ ಬಿಟ್ಟು ನಗರ ಸೇರಿದ ಹಳ್ಳಿಹೈದರು ಅಲ್ಲಿಂದ ಕಾಲ್ಕೀಳಲೂ ಆಗದೇ, ಹಳ್ಳಿಗೆ ಮರಳಲೂ ಆಗದೇ ಚಡಪಡಿಸುವುದು ಎಲ್ಲ ಕಾಲಗಳ ಕಥೆ. ಆದರೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರಾದರೂ ಹಳ್ಳಿಯತ್ತ ಮುಖ ಮಾಡಬೇಕಲು ತವಕಿಸುವಂತಾಗಲು ಆಧುನಿಕ ಸಂದರ್ಭ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ತಲ್ಲಣವೇ ಕಾರಣ. ಆದರೆ, ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ವಿಪ್ಲವ! ಮೊದಲು ಹೈದರು, ನಂತರ ಹೊಲಗಳು, ಈಗ ಇಡೀ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹಳ್ಳಿಯೇ ಬಿಕರಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೆರೆಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನುಂಗಿ ನಗರವಾದ ಊರುಗಳು ಹೊಲ-ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೂ ಬಾಯಿ ತೆರೆಯುತ್ತಿರುವ ವೇಗ ನೋಡಿದರೆ ನಡುಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಹರವು ಹಿಗ್ಗಿಸಿಕೊಂಡ ಅವು ಸುತ್ತಲಿನ ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ನುಂಗಿ ನೊಣೆಯುತ್ತಿವೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳ ಭಾಷೆ, ಊಟ-ಆಟ, ಉಡುಗೆ-ತೊಡುಗೆ, ಆಚಾರ-ವಿಚಾರಗಳ ಎಲ್ಲವುಗಳನ್ನೂ ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತಿವೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹೆಸರಿಗಾಗಿ `ಹಳ್ಳಿಗಳ ದೇಶ`ದಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನೇ ಹಾರ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳಿಗಾಗಿ, ನೌಕಾ ನೆಲೆಗಾಗಿ, ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆಂದು, ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಗೆಂದು, ಹೆದ್ದಾರಿ ಹಿಗ್ಗಿಸಲೆಂದು, ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆಂದು, ಐಷಾರಾಮಿ ವಸತಿ ಸಮುಚ್ಛಯಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲೆಂದು, ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗೆಂದು... ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಕರಗುತ್ತಿದೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳೆಂಬ ಹಳೆಯ ಬಂಗಾರವನ್ನು ಕರಗಿಸಿ, ಗಟ್ಟಿ ಮಾಡಿ ಯಾರದೋ ಉಡಿ ತುಂಬಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಯಾವ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಯಾವ ಊರಿನ ಹೊಲಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆಯೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ರೈತರ ಭೂಮಿಯನ್ನೆಲ್ಲ ಸ್ವಾಧೀನ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಕಂಪೆನಿಗಳಿಗಾಗಿ ಕಾಪಿಡುತ್ತಿದೆ! ಕೂರಿಗೆ, ರಂಟೆ-ಕುಂಟೆ ಹಿಡಿದ ಕೈಗಳಿಗೆ ಬೀಜ, ಮೊಳಕೆ, ಹಸಿರು ಬಸಿರಿನಲ್ಲಿ, ಎತ್ತು-ದನ-ಕರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೀವಕರುಣೆಯಲ್ಲಿ ಅನ್ನ ಬೆಳೆದವರಿಗೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಕೊಡುತ್ತಾರಂತೆ! ಇದು ಸನಿಹದ ಭವಿಷ್ಯ!
ಕಂಗಾಲಾಗಿರುವ ರೈತರು ಕಾಗೋಡು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ತೆರನಾದ ಮತ್ತೊಂದು ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಬೇಕಾಗಿದೆ. ಅದು ಗೇಣಿದಾರ ರೈತರನ್ನು ಒಕ್ಕಲೆಬ್ಬಿಸುವ ನೀತಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ನಡೆದ ಹೋರಾಟವಾದರೆ, ಇದು ಇದ್ದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನಯವಾಗಿಯೇ ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಜಾ ಪ್ರಭುತ್ವದ ವಿರುದ್ಧದ ಚಳವಳಿಯಾಗಬೇಕಿದೆ.
ಕಂಗಾಲಾಗಿರುವ ರೈತರು ಕಾಗೋಡು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ತೆರನಾದ ಮತ್ತೊಂದು ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಬೇಕಾಗಿದೆ. ಅದು ಗೇಣಿದಾರ ರೈತರನ್ನು ಒಕ್ಕಲೆಬ್ಬಿಸುವ ನೀತಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ನಡೆದ ಹೋರಾಟವಾದರೆ, ಇದು ಇದ್ದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನಯವಾಗಿಯೇ ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಜಾ ಪ್ರಭುತ್ವದ ವಿರುದ್ಧದ ಚಳವಳಿಯಾಗಬೇಕಿದೆ.
ಅಭಿವೃದ್ಧಿ! ಸಮೃದ್ಧಿ - How Techies are selling themselves..!?
ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್ ಕಂಪೆನೀಲಿ ಏನು ಮಾಡ್ತಾರೆ…?
ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕಡಿಮೆಯೆಂದರೂ ನೂರು ಜನರಾದರೂ ನನ್ನ ಬಳಿ ಕೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಅದಕ್ಕೊಂದು ಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ..ಕಥೆಯ ಹೀರೋ `ಟಾಮ್` ಕೈಯಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣ ತುಂಬಿದ ಡಬ್ಬಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಶ್ ಹಿಡಿದು ಜೋಲು ಮುಖ ಹೊತ್ತು ಬರುತ್ತಾನೆ. ಅವನಿಗೆ ಮನೆಯ ಸುತ್ತಲಿನ, ಉದ್ದವಾಗಿ ಚಾಚಿ ನಿಂತ ಮರದ ಬೇಲಿಗೆ ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುವ ಕೆಲಸವಿದೆ. ಅವನು ಉದ್ದುದಕ್ಕೆ ಬಣ್ಣ ಹೊಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅವನ ಓರಗೆಯ ದಾರಿಹೋಕ ಹುಡುಗರು ಬಂದು ಅವನ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಮರುಗುತ್ತಾರೆ. ಟಾಮ್ಗೆ ಒಳಗೊಳಗೇ ಅಸಮಾಧಾನ. `ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕೈಜೋಡಿಸಿ` ಎಂದರೆ ಆ ಹುಡುಗರು ಕೈ ಜೋಡಿಸಲೊಲ್ಲರು!
ಟಾಮ್ ಒಂದು ಉಪಾಯ ಹುಡುಕುತ್ತಾನೆ. ದಾರಿಹೋಕ ಹುಡುಗನೊಬ್ಬನಿಗೆ ತನ್ನ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗಿಲೀಟು ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ. `ತಾನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಈ ಕೆಲಸವೇ ತನಗೆ ಅಲಂಕಾರ, ಈ ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುವ ಕೆಲಸ ತನ್ನಂಥ ದೈವಾಂಶ ಸಂಭೂತನಿಂದಷ್ಟೇ ಆಗಬೇಕು` ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ. ಟಾಮ್ನ ಖೆಡ್ಡಾಕ್ಕೆ ಹುಡುಗ ಬೀಳುತ್ತಾನೆ. ಮೊದಲಿಗೆ ಟಾಮ್ನನ್ನು ತಮಾಷೆ ಮಾಡಿದ ಅದೇ ಹುಡುಗ ಈಗ- `ನನಗೂ ಒಮ್ಮೆ ಬ್ರಶ್ ಕೊಡೋ` ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ. `ಇಲ್ಲಪ್ಪ, ಇದನ್ನು ಯಾರ್ಯಾರೋ ಮಾಡುವ ಹಾಗಿಲ್ಲ, ಸಾವಿರಕ್ಕೊಬ್ಬರು ಮಾಡಬಹುದಷ್ಟೇ` ಎನ್ನುವುದು ಟಾಮ್ ಮಸಾಲೆ. ಆಮೇಲೆ, ಕನಿಕರ ತೋರುವವನಂತೆ `ಹೋಗಲಿ, ಸ್ವಲ್ಪ ಬಳಿದುಕೋ` ಎಂದು ಬ್ರಶ್ ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗೆ, ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರಾಗಿ ದಾರಿಹೋಕ ಹುಡುಗರೆಲ್ಲರೂ ಟಾಮ್ನ ಬಲೆಗೆ ಬೀಳುತ್ತಾರೆ. ಟಾಮ್ನ ರಂಗುರಂಗಿನ ಮಾತುಗಳಿಗೆ ಬಲಿ ಬಿದ್ದ ಆ ಹುಡುಗರು ಅವನಿಗೆ ಭಕ್ಷೀಸಾಗಿ ಆಟದ ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನು ಬೇರೆ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ! ಇದು ಮಾರ್ಕ್ ಟ್ವೈನ್ ಅವರ `ಟಾಮ್ ಸಾಯರ್ ಮತ್ತು ಬೇಲಿ` ಕಥೆಯ ಸಾರಾಂಶ.
ಉದ್ದಿಮೆಗಳಿಗೆ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಬೇಕಾದ `ಮಾನವ ಶಕ್ತಿ`ಯನ್ನು ಇಂದು ಹೊಸ ಯುಗದ ಟಾಮ್ಗಳು `ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ` ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ! ದೊಡ್ಡ ವೇದಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಂತು, ರಾಜಕಾರಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೈಗೂಡಿಸಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು `ನಿರುದ್ಯೋಗ` ಹೋಗಲಾಡಿಸುವ ಹರಿಕಾರರಂತೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ನಿಜವಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ ಇವರಿಗೆಲ್ಲ ಮಾನವ ಶ್ರಮ ಅನಿವಾರ್ಯ ಕರ್ಮವೇ ಹೊರತು ಅವರು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಔದಾರ್ಯವಲ್ಲ (್ಞಛ್ಚಿಛಿಚ್ಟ ಛಿಜ್ಝಿ). ಹೊರದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಉದ್ದಿಮೆಗಳು ಇಂದು ಮೂರನೆಯ ಜಗತ್ತಿನ ದೇಶಗಳಿಗೆ ರವಾನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ರಾಶಿಗಟ್ಟಲೆ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬೇಡುವ, ಮಾನವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಯಸುವ, ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಉಪ-ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ದೂಳು, ಹೊಗೆ, ಕಸ ಮತ್ತು ವಿಷಗಳನ್ನು ಉಗುಳುವ ಸಾವಿರಗಟ್ಟಲೆ ಉದ್ಯಮಗಳು ಇಂದು ಭಾರತ, ಚೀನಾ, ಬಾಂಗ್ಲಾದಂತಹ ಮೂರನೆಯ ಜಗತ್ತಿನ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ತಯಾರಾದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಇಡೀ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ರಫ್ತಾಗುತ್ತವೆ.
ಲಂಡನ್ನ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಗೊಳ್ಳುವ- `I Love London ಎಂದು ಬರೆದಿರುವ- ಕಪ್ಪು ಸಾಸರುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ `Made in China` ಎಂದು ಬರೆದಿರುವುದು ವಿಪರ್ಯಾಸವಲ್ಲದೆ ಮತ್ತೇನು?
ವಿಪರ್ಯಾಸ ಮತ್ತೂ ಇದೆ. ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ತಯಾರಾಗುವ ದೇಶದ ಪರಿಸರ, ಅಲ್ಲಿಯ ಜನರ ಆರೋಗ್ಯ-ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಜನಜೀವನದ ಮೇಲಾಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳೊಂದಕ್ಕೂ ಖರ್ಚಿನ ಲೆಕ್ಕ ಹಿಡಿಯದೆ, ಬರಿಯ ತಯಾರಿಕೆಯ ಖರ್ಚಿನ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಲಾಗುವ ಈ ಸಾಮಾನುಗಳ ನಿಜವಾದ ಮೌಲ್ಯ ತೆರುತ್ತಿರುವುದು ಇವುಗಳು ತಯಾರಾಗುವ ಭಾರತ ಮತ್ತು ನೆರೆಯ ದೇಶಗಳು. ಈ ಘನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳದೊಂದು ಕಥೆಯಾದರೆ `ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್`ನಂತಹ ಡಿಜಿಟಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳದ್ದು ಇನ್ನೊಂದು ಕಥೆ.
ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊರಗುತ್ತಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವ ಈ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಹೆಚ್ಚೂಕಮ್ಮಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರದೇಶಗಳಿಗೆ ರವಾನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಕೆಲಸ ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮದು! (ಅಂದಹಾಗೆ ನಾನೂ ಒಬ್ಬ ಸಾಫ್ಟ್ವೇರಿಗ). ಅಂದರೆ, ನಮಗೆ `ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಯೊಂದೇ ಲಾಭ ಎಂದ ಹಾಗಾಯಿತು. ಮಾನವ ಶ್ರಮವನ್ನು `ಮಾರುವ` ಈ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ `ಬಾಡಿ ಶಾಪಿಂಗ್` ಎನ್ನುವ ಹೆಸರೂ ಇದೆ.
ಖರ್ಚು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಬೇಕಾದ ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾರತದ ಸೇವಾ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರನೊಬ್ಬನನ್ನು ಆರಿಸಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನೆಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿಗೆ ರವಾನಿಸಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ನಮಗೆ ಕೈತುಂಬಾ ಕೆಲಸ, ಸಂಬಳ. ನಾಯಿಕೊಡೆಗಳಂತೆ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಊರುಗಳಲ್ಲಿ ತಲೆಯೆತ್ತುತ್ತಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ನೀರು, ವಿದ್ಯುತ್, ಬಹುಮಹಡಿ ಕಟ್ಟಡ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳು, ಕಂಪ್ಯೂಟರುಗಳು ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರುತ್ತವೆ? ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡುವ ಹೊಸ ನಗರಗಳಿಗೆ, ನಗರ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಯಾರು ಹೊಣೆ?
ಮೇಲಿನ ಕಥೆಗೂ ನಮ್ಮ ಜಾಗತೀಕೃತ ಭಾರತದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೂ ಈಗ ನಿಮಗೆ ಹೋಲಿಕೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಟಾಮ್ ಯಾರಿಗೂ ದುಡ್ಡು ಕೊಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಮಗೆ ಕೈತುಂಬಾ ಹಣ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ. ಅಂದಹಾಗೆ, ನಾವು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಸಂಪತ್ತಿಗೂ, ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಣಕ್ಕೂ ತಾಳಮೇಳ ಇದೆಯೇ?
ಕೃಷಿಯಂತಹ ಸಣ್ಣಮಟ್ಟದ ಉದ್ಯಮದಿಂದ ಮೊದಲ್ಗೊಂಡು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಉದ್ಯಮವಾದರೂ `ಕಡಿಮೆ ಕೆಲಸಗಾರರನ್ನು ಬಳಸಿ, ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಷ್ಟೇ ಸಂಬಳ ನೀಡಿ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟೂ ಅಧಿಕ ಲಾಭ ಗಳಿಸಲು` ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದು ಸಹಜ ಕೂಡ. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಕಥೆಯ (ಖಳ)ನಾಯಕ ಟಾಮ್ನಂತೆ ಬಣ್ಣದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಾವು ನಂಬಿ ಅವರಿಗಾಗಿ ದುಡಿಯುತ್ತೇವೆ, ನಮ್ಮ ಅಮೂಲ್ಯ ಸಂಪತ್ತುಗಳನ್ನು ಅವರಿಗೇ ನೀಡಿ ಕೃತಾರ್ಥರಾಗುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಾನು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿಯ ದೊಡ್ಡ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಕಂಪನಿಯೊಳಗಿನ ಸಭೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ- `ಕಡಿಮೆ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭ ಗಳಿಸುವತ್ತ ನಾವು ಹೊರಟಿದ್ದೇವೆ` ಎಂದು ಸತ್ಯವನ್ನೇ ಹೇಳಿಕೊಂಡರು. ಇದು ಜನರಿಗೆ `ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ`ಯ ಭಿಕ್ಷೆಗಾಗಿ ಸರಕಾರದಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್, ನೀರು ಮತ್ತು ನೂರಾರು ಎಕರೆ ಜಮೀನುಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಕಂಪನಿಗಳು ಒಳಗಿಂದೊಳಗೇ ಹೇಳುವ ಮಾತು.!
ಭಾರತದೆಲ್ಲೆಡೆ ಇಂದು 584 ಎಸ್.ಇ.ಜಡ್ಗಳು ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆಯುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 154ರಷ್ಟು ಆಗಲೇ ಸಂಪೂರ್ಣ ತಾತ್ವಿಕ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಪಡೆದಿವೆ. ಜಮೀನುದಾರಿ ಪದ್ಧತಿ ಕೊನೆಗೊಂಡು ಹೊಲದ ಒಡೆಯರಾಗಿದ್ದ ಕೃಷಿಕರು ಇಂದು ಹೊಸದೊಂದು ಜಮೀನುಬಾಕ ಪದ್ಧತಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. `ನನಗೆ ಕೃಷಿಯೊಂದು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೇನೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ, ನೀವು ಪರಿಹಾರವಾಗಿ ಕೊಡುವ ನೋಟಿನ ಕಂತೆಗಳು ನನಗೆ ಬೇಕಿಲ್ಲ` ಎಂದು ದಯನೀಯವಾಗಿ ಗೋಗರೆವ ಗ್ರೆಗರಿ ಪತ್ರಾವೋ ಅಂಥವರ ಕೂಗು ಅರಣ್ಯರೋದನ ಆಗಿದೆ. ಭೂನಾಶಕ ಯಂತ್ರಗಳು ಅವರ ಮನೆ ಮಠಗಳನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ನೆಲಸಮ ಮಾಡಿವೆ. ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಕೃಷಿಭೂಮಿಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದು ನಮ್ಮಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಗಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಂದ ಭೂಮಿ ವಶಪಡಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿದೆಯೇ?
ಇಂದು ಪ್ರಪಂಚದ ಬಹಳಷ್ಟು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಪೂರೈಸುವವರು ನಾವೇ ಆದ್ದರಿಂದ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ದುಡ್ಡಿನ ಸಮೃದ್ಧಿ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ಅಧುನಿಕ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ `ಅಭಿವೃದ್ಧಿ` ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತದೆ. ಹಣ ತನ್ನ ಹೆಸರಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ (ಕರೆನ್ಸಿ, ಕರೆಂಟ್=ಹರಿವು, ಪ್ರವಾಹ) ನಿಂತಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲದೆ ಹರಿಯಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪಾದಕ ವರ್ಗ, ಹಣದ ವಾರಸುದಾರರನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂದು ನಾವು ಖರೀದಿಸುವ ವಸ್ತುಗಳು ಬಳಸಿ ಬಿಸಾಡುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಂಡಿವೆ. ಇಡಿಯ ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಕೊಂಡು- ಬಳಸಿ- ಬಿಸಾಡಿ, ಇನ್ನೊಂದನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇವೆಲ್ಲಕ್ಕೆ ಅಸ್ತಿಭಾರವಾದ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಎಷ್ಟಿದ್ದವೋ ಅಷ್ಟೇ ಇವೆ. ಹಣ ಎನ್ನುವುದು ನಮಗೊಂದು ಭ್ರಾಮಕ ಸಮೃದ್ಧಿ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೈಮರೆತ ನಾವು ನಿಜ ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಪ್ರತೀಕಗಳಾದ ನಮ್ಮ ನೆಲ, ಜಲ, ಅರಣ್ಯಗಳನ್ನು ಎಂದೋ ಮರೆತುಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ.
ಕೊನೆಯ ಮರ ಧರಾಶಾಹಿಯಾಗಲು ಇನ್ನು ಎಷ್ಟು ಹೊತ್ತು ಉಳಿದಿದೆ?
***
ನಾವು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಸಾಲೆ ದೋಸೆ ಮಾಡಿ ತಿನ್ನಲು ಬಯಸಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳೋಣ. ನಮ್ಮ ಗುರಿ ಮಸಾಲೆ ದೋಸೆ `ತಿನ್ನುವುದು`. ದೋಸೆಗೆ ಹಿಟ್ಟು ರುಬ್ಬುವುದು, ಆಲೂಗಡ್ಡೆ ಪಲ್ಯ ಮಾಡುವುದೆಲ್ಲ ಮಸಾಲೆ ದೋಸೆ ತಿನ್ನುವುದೆಂಬ ಗುರಿ ಸಾಧನೆಗೆ ಮಾಡಲೇಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯ ಕೆಲಸಗಳು. ಈಗ ಯಾರಾದರೂ ಮಸಾಲೆ ದೋಸೆಯನ್ನು `ತಯಾರಿಸುವುದೇ` ನಮ್ಮ ಗುರಿ ಹೊರತು ತಿನ್ನುವುದಲ್ಲ, `ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ`ಯೇ ಗುರಿ ಹೊರತು `ಅದರಿಂದ ತಯಾರಾಗುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲ` ಎಂದರೆ ನಾವು ನಂಬಬಹುದೇ?
ಅಂದರೆ...ಅಕ್ಕಿ ನಮ್ಮದು. ಹಿಟ್ಟು ತಯಾರಿಸಿ, ನಮ್ಮ ಕಾಡುಗಳನ್ನು ಕಡಿದು ಒಲೆ ಉರಿಸಿ ನಮ್ಮ ಕೈಯಿಂದಲೇ ದೋಸೆ ತಯಾರಿಸಿ ತಿನ್ನುತ್ತಿರುವ ಟಾಮ್ಗಳು ಇರುವುದೂ, ಅವರು ಸೊಕ್ಕಿ ಬೆಳೆವಂತಹ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದು ನಿರ್ಮಾಣ ಆಗಿರುವುದೂ, ಅದರಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನೂ ಸೇರಿ ಭಾರತದ ಯುವಶಕ್ತಿಯ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಸೇವಕರಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಒಂದು ದುರಂತಮಯ ಅದ್ಭುತ!
ನಮ್ಮದೇ ರಕ್ತಮಾಂಸಗಳನ್ನು ದಹಿಸಿ ಪರ ಊರನ್ನು ಉದ್ಧಾರ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯ ನಮಗೇನಿದೆ? ನಮ್ಮೂರಿನ, ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಯಾರು ಮಾಡುವುದು? ನಮ್ಮ ಊಟಕ್ಕೆ ಬೆಳೆ ಯಾರು ಬೆಳೆಯುವುದು?
Monday, June 27, 2011
ನಮ್ಮ ಮನಸ್ತಿತಿ ಇಂದು ಏನಾಗಿದೆ? - A thought provoking conversation.
ನಮ್ಮೆಲ್ಲ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೂ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೂ ಒಂದು ಉದ್ದೇಶವಿರಲೇಬೇಕು, ಪ್ರಯೋಜನವಿರಲೇಬೇಕು, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದು ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ ಎಂದು ನಾವು ನಂಬಿದಂತಿದೆ. ಹಕ್ಕಿ ಹಾರುವುದನ್ನು, ನದಿ ಹರಿಯುವುದನ್ನು, ಸೂರ್ಯ ಮುಳುಗುವುದನ್ನು, ನಕ್ಷತ್ರ ಮಿನುಗುವುದನ್ನು, ಅರಳಿದ ಹೂವನ್ನು, ಮಗುವಿನ ಮಂದಹಾಸವನ್ನು, ಹೆಣ್ಣಿನ ಕಣ್ಣಂಚಿನ ನೋಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ, ಸಂತೋಷಪಡುವ ಮನಸ್ಸನ್ನು ನಾವು ಕಳೆದುಕೊಂಡುಬಿಟ್ಟರೆ, ಇವುಗಳಿಂದೆಲ್ಲ ಏನು ಪ್ರಯೋಜನ ಎಂದು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಹಾಕಿದರೆ ಬದುಕಿಗೆ ಅರ್ಥವೇನು? ನಾವೀಗ ಆ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದೇವೆಯೇ?
ಶ್ರಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ನಿರಾಕರಣೆಯ ನೆಲೆಯ್ಲ್ಲಲಿ ನಮ್ಮ `ಸುಖ~ದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ನಾವು ಮಾಡುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೆಲಸದಲ್ಲೂ ಈಗ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ. ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರೆ ಅದರಿಂದ ನನಗೆ ಯಾವ ಬಗೆಯ ಪ್ರಯೋಜನ ಇತ್ಯಾದಿ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡೇ ನಾವು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲರಾಗುತ್ತೇವೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಸದಾ ಎಚ್ಚರದ ಮನೋಭಾವ. ಯಾವುದರಲ್ಲೂ ತನ್ಮಯವಾಗಲು, ಲೀನವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಸ್ಥಿತಿ.
ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ಜೀರ್ಣಕಾರಿ
ಕಿತ್ತಲೆ ಪುಷ್ಟಿದಾಯಕ
ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣಲ್ಲಿದೆ ಪ್ರೊಟೀನು
ಕಲ್ಲಂಗಡಿ ರಕ್ತವರ್ಧಕ
ನೇರಲೆ ಹಣ್ಣಲ್ಲಿದೆ ಅಯೋಡಿನ್ನು
ಹಲಸಿನಲ್ಲಿದೆ ಫೈಬರ್ರು
ಪರಂಗಿ ಹಣ್ಣಲ್ಲಿದೆ ಖನಿಜಾಂಶ
ದ್ರಾಕ್ಷಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ಲುಕೋಸು
ಕರಬೂಜದಲ್ಲಿದೆ ಕಾರ್ಬೊಹೈಡ್ರೇಟು
ಸೇಬು ತಿಂದರೆ ನಿರೋಗ..
ಕಿತ್ತಲೆ ಪುಷ್ಟಿದಾಯಕ
ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣಲ್ಲಿದೆ ಪ್ರೊಟೀನು
ಕಲ್ಲಂಗಡಿ ರಕ್ತವರ್ಧಕ
ನೇರಲೆ ಹಣ್ಣಲ್ಲಿದೆ ಅಯೋಡಿನ್ನು
ಹಲಸಿನಲ್ಲಿದೆ ಫೈಬರ್ರು
ಪರಂಗಿ ಹಣ್ಣಲ್ಲಿದೆ ಖನಿಜಾಂಶ
ದ್ರಾಕ್ಷಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ಲುಕೋಸು
ಕರಬೂಜದಲ್ಲಿದೆ ಕಾರ್ಬೊಹೈಡ್ರೇಟು
ಸೇಬು ತಿಂದರೆ ನಿರೋಗ..
ಅದು ಸರಿ, ಕೇವಲ ರುಚಿಗೆಂದೇ ಹಣ್ಣು ಸವಿಯುವುದು ಯಾವಾಗ?
ನಮ್ಮ ಯೋಚನಾ ಲಹರಿ ನೋಡಿ ಹೀಗೆ ಸಾಗಿದೆ ಎಂದು, ಲಾಭವಿಲ್ಲದೆ ನಾವು ಏನನ್ನು ಮಾಡಲು ಮುಂದುವರಿಯುತಿಲ್ಲ. ಅಕಸ್ಮಾತ್ ನಾವು ಮಾಡಿದರೆ ಅದು ನಮಗೆ ಬೋರ್ ಹೊಡಿಸುತ್ತದೆ..
ಕೈಯಲ್ಲಿ ರಿಮೋಟ್ ಹಿಡಿದು ಟಿ.ವಿ. ಮುಂದೆ ಕುಳಿತ ಯಾವ ಹುಡುಗ ಹುಡುಗಿಯನ್ನಾದರೂ ಗಮನಿಸಿ. ಪ್ರತಿ ನಿಮಿಷವೂ ಚಾನೆಲ್ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದೇ ಕಡೆ ಅವರ ಮನಸ್ಸು ನೆಲೆನಿಂತಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ರಿಮೋಟ್ ಇರುವುದರಿಂದ ಈ ರೀತಿಯ ಚಂಚಲತೆ ಎಂಬುದು ಸರಳ ತೀರ್ಮಾನ.
ಯಾವುದರಲ್ಲೂ ತಮ್ಮನ್ನು ಇಡಿಯಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ ಮನಃಸ್ಥಿತಿ ಅವರದು. ತನ್ಮಯತೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಗೊಂದಲದ ಚಡಪಡಿಕೆಯ ಮನೋಭಾವ.
ಇದೊಂದು ಸಣ್ಣ ನಿದರ್ಶನ ಅಷ್ಟೆ. ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ರಂಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ನಾವು ಇದೇ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಒಂದು ಗಂಟೆ ಪಾಠ ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ. ಎಷ್ಟೇ ಒಳ್ಳೆಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರು ಪಾಠ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೂ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಮೀರಿದರೆ ಹಿಂಸೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕುಳಿತಲ್ಲೇ ಒದ್ದಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅಧ್ಯಾಪಕರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗದಂತೆ ಮೊಬೈಲ್ಗಳಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ.
ಸಭೆ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದೇ ಚಿತ್ರ. ಸಭೆ ಕೊಂಚ ದೀರ್ಘವಾಯಿತು ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಸಭಿಕರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲಿರುವವರೂ ಅಸ್ವಸ್ಥರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಹೇಳುತ್ತಿರುವವರು ಎಷ್ಟೇ ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಲಿ, ಹೇಳುತ್ತಿರುವ ವಿಷಯ ಎಷ್ಟೇ ಮಹತ್ವದ್ದಿರಲಿ, ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ತಾಳ್ಮೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ತಮ್ಮ ತಮ್ಮಲ್ಲೇ ಮಾತುಕತೆ, ಹೊರಗೆ ನಿಂತು ಹರಟೆ.
ಹಬ್ಬ ಮದುವೆಯಂಥ ಸಂಭ್ರಮಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಭಿನ್ನವೇನಲ್ಲ. ಹಾಜರಿ ಹಾಕುವುದು ಮುಖ್ಯವೇ ಹೊರತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು ನಮಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯರ ಮನೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಿರಲಿ, ಬಂಧುಗಳ ಮನೆಯ ಸಮಾರಂಭವಿರಲಿ ನಾವು ಹೊರಗಿನವರೆಂದೇ ಅನ್ನಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಅಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಸಮಯ ಪರೀಕ್ಷೆ. ಇರಲಾಗದ ಹೋಗಲೂ ಆಗದ ದ್ವಂದ್ವ. ಫೋಟೋ session ಅಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಹೊರತು ಬಂದ ನೆಂಟರಿಷ್ಟರಲ್ಲ.
ಯಾವುದರಲ್ಲೂ ತಮ್ಮನ್ನು ಇಡಿಯಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ ಮನಃಸ್ಥಿತಿ ಅವರದು. ತನ್ಮಯತೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಗೊಂದಲದ ಚಡಪಡಿಕೆಯ ಮನೋಭಾವ.
ಇದೊಂದು ಸಣ್ಣ ನಿದರ್ಶನ ಅಷ್ಟೆ. ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ರಂಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ನಾವು ಇದೇ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಒಂದು ಗಂಟೆ ಪಾಠ ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ. ಎಷ್ಟೇ ಒಳ್ಳೆಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರು ಪಾಠ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೂ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಮೀರಿದರೆ ಹಿಂಸೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕುಳಿತಲ್ಲೇ ಒದ್ದಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅಧ್ಯಾಪಕರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗದಂತೆ ಮೊಬೈಲ್ಗಳಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ.
ಸಭೆ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದೇ ಚಿತ್ರ. ಸಭೆ ಕೊಂಚ ದೀರ್ಘವಾಯಿತು ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಸಭಿಕರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲಿರುವವರೂ ಅಸ್ವಸ್ಥರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಹೇಳುತ್ತಿರುವವರು ಎಷ್ಟೇ ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಲಿ, ಹೇಳುತ್ತಿರುವ ವಿಷಯ ಎಷ್ಟೇ ಮಹತ್ವದ್ದಿರಲಿ, ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ತಾಳ್ಮೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ತಮ್ಮ ತಮ್ಮಲ್ಲೇ ಮಾತುಕತೆ, ಹೊರಗೆ ನಿಂತು ಹರಟೆ.
ಹಬ್ಬ ಮದುವೆಯಂಥ ಸಂಭ್ರಮಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಭಿನ್ನವೇನಲ್ಲ. ಹಾಜರಿ ಹಾಕುವುದು ಮುಖ್ಯವೇ ಹೊರತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು ನಮಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯರ ಮನೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಿರಲಿ, ಬಂಧುಗಳ ಮನೆಯ ಸಮಾರಂಭವಿರಲಿ ನಾವು ಹೊರಗಿನವರೆಂದೇ ಅನ್ನಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಅಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಸಮಯ ಪರೀಕ್ಷೆ. ಇರಲಾಗದ ಹೋಗಲೂ ಆಗದ ದ್ವಂದ್ವ. ಫೋಟೋ session ಅಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಹೊರತು ಬಂದ ನೆಂಟರಿಷ್ಟರಲ್ಲ.
ಈವೆಂಟ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಅಂತ ಈಗ ಹೊಸ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಇವೆ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆಗಬೇಕಾದರೂ ಅವರಿಗೆ ಹೇಳಿಬಿಟ್ಟರೆ ಸಾಕು, ಅವರು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ನಮಗೆ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಟೆನ್ಷನ್ ಇರುವುದಿಲ್ಲ, ಛತ್ರ ಅವರೇಹುಡುಕಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ, ಆಹ್ವಾನಪತ್ರಿಕೆ ಪ್ರಿಂಟ್ಮಾಡಿಸಿ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ, ಪರ್ಚೇಸ್ ಬೇಕಿದ್ದರೆ ನೀನು ಮಾಡಬಹುದು, ಇಲ್ಲ ಅವರೇ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ನಿನಗೆ ಬೇಕಾದ್ದು ಕೊಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಡುಗೆಯವರು, ಓಲಗದವರು, ಪುರೋಹಿತರು, ಮೊದಲ ರಾತ್ರಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಹನಿಮೂನ್ ಪ್ಯಾಕೇಜ್- ಎಲ್ಲ ಅವರದೇ ಜವಾಬ್ದಾರಿ. ಬಂದವರಿಗೆ ಕೊಡುವ ಗಿಫ್ಟ್ ಸಹ ಅವರೇ ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿಸಿ ರೆಡಿಯಾಗಿಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಆಹ್ವಾನ ಪತ್ರಿಕೆ ಅದನ್ನು ಅವರೇ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಬೇಕಾದರೆ ದಂಪತಿಗಳಿಬ್ಬರು ಅಕ್ಷತೆ, ಕುಂಕುಮದ ಜೊತೆಗೆ ಎಲ್ಲರ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಿ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತವಾಗಿ ಕರೆಯತ್ತಾರೆ. ನಾವು ಲಿಸ್ಟ್ ಕೊಟ್ಟರಾಯಿತು. ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಮದುವೆಯ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಮೆಸೇಜ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಹೊಸ ಟ್ರೆಂಡ್~. ಮತ್ತಿನ್ನೇನು? ನಮ್ಮ ಪಾತ್ರ??
ದುಡ್ಡು ಕೊಡುವುದಷ್ಟೇ!
ಅದೇ ಹಿಂದಿನ ಮದುವೆಗಳೆಂದರೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಮುಂಚಿನಿಂದಲೂ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಭ್ರಮವೋ ಸಂಭ್ರಮ. ಮನೆ ತುಂಬ ನೆಂಟರು. ಅಮ್ಮನ ಗಡಿಬಿಡಿ, ಅಪ್ಪನ ಕೂಗಾಟ, ಬಂಧುಗಳ ಸಡಗರದ ಓಡಾಟ. ರಾತ್ರಿ ಬಹುಹೊತ್ತಿನ ತನಕ ಹರಟೆ. ಮಾಡಿದಷ್ಟೂ ಮುಗಿಯದ ಕೆಲಸಗಳು. ಕಡೇ ಗಳಿಗೆಯ ಗೊಂದಲಗಳು. ಅದೊಂದು ಮಧುರ ನೆನಪು!
ಇನ್ನು ಹಬ್ಬಗಳು, ಗೌರಿಗಣೇಶನ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಹಿಂದಿನ ದಿನವೇ ಒಟ್ಟಿಗೇ ಸೇರುತ್ತೇವೆ. ಹೆಂಗಸರು ಮಾರನೆಯ ದಿನದ ಹಬ್ಬದಡುಗೆಗೆ, ಪೂಜಾಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧತೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ನಾವು ಗಂಡಸರು, ಮಕ್ಕಳು ಮಂಟಪ ಕಟ್ಟಿ ಅದನ್ನು ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಮಗ್ನರು. ನಾವು ಚಿಕ್ಕವರಾಗಿದ್ದಾಗ ಪ್ರತಿ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ಇದೊಂದು ಸ್ಪರ್ಧೆಯಂತಿರುತ್ತಿತ್ತು, ಯಾರ ಮನೆಯ ಮಂಟಪ ಚಂದವಿದೆಯೆಂದು. ಗಣೇಶ ಗೌರಿಯರ ವಿಗ್ರಹ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ತರುವುದೇ ಒಂದು ಸಡಗರದ ಸಂಗತಿ. ಸೊಂಡಿಲು ಬಲಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿರಬೇಕು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೀತಿಯ ತಿಲಕವಿರಬೇಕು, ವಿಗ್ರಹ ಮೈಸೂರು ಸಂಪ್ರದಾಯದ್ದಾಗಿರಬೇಕು ಇತ್ಯಾದಿ ಗಮನಿಸಿಯೇ ಗಣೇಶನನ್ನು ತರಬೇಕು. ಮನೆಗೆ ತಂದಾಗಲಂತೂ ಮನೆಯವರೆಲ್ಲರೂ ಬಾಗಿಲ ಬಳಿ ಬಂದು, ವಿಗ್ರಹ ಹಿಡಿದವರ ಕಾಲು ತೊಳೆದು ಸ್ವಾಗತಿಸುವ ಪರಿಯಂತೂ ಅದ್ಭುತ. ಹೀಗಾಗಿ ಗಣೇಶನ ವಿಗ್ರಹ ಹಿಡಿದುಕೊಳ್ಳಲೂ ಸ್ಪರ್ಧೆ. ಅದೊಂದು ಗೌರವದ ಸಂಗತಿ. ಪುತಿನ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು: ಹಬ್ಬಗಳೆಂದರೆ ಉತ್ಸವ. ನಮ್ಮ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ತಣಿಸುವಂತೆ ಹಬ್ಬಗಳ ಸ್ವರೂಪವಿರುತ್ತದೆ. ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡಿ ಕಣ್ಣು ತಣಿಯುತ್ತದೆ. ಸಂಗೀತದ ಮೂಲಕ ಕಿವಿಗೆ ಹಿತ. ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡುವುದು ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿತ್ತು. ಗಂಧದಕಡ್ಡಿ, ಕರ್ಪೂರ, ಸಾಂಬ್ರಾಣಿ- ಮೂಗಿಗೆ ಪರಿಮಳ ನೀಡುತ್ತದೆ. ರುಚಿ ರುಚಿಯಾದ ನೈವೇದ್ಯ ನಾಲಗೆಗಾಗಿ. ಹೀಗೆ ಪೂಜಾವಿಧಿ ನಮ್ಮ ಲೌಕಿಕವನ್ನು ಆಧರಿಸಿಯೇ ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ. ಪೂಜೆಯ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನ ಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧನವೇ ಹಬ್ಬಗಳು.
ಈಗ ಎಲ್ಲವೂ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್. ಮಂಟಪ, ಪೂಜಾಸಾಮಗ್ರಿ, ಗಣೇಶ ತರುವುದು, ನೈವೇದ್ಯದ ತಿನಿಸು- ಇವೆಲ್ಲ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಿಗೆ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್; ಊಟ, ಸಂಜೆಯ ಆರತಿ, ಗಣೇಶ ಬಿಡುವುದು, ಪ್ರಸಾದ ಇವೆಲ್ಲ ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್. ಒಟ್ಟಾರೆ ಇಡೀ ಹಬ್ಬ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್. ಅಡಿಗೆ ಮಾಡುವುದು ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್ ತಿನ್ನುವುದನ್ನು ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್ ಕೊಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ! ಮುಂದೆ ಆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಬರಬಹುದೇನೋ, ಯಾರೋ ಊಟ ಮಾಡಿ, ನಮ್ಮ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬುವಂಥದು! ಊಟ ಮಾಡುವ ಶ್ರಮವಾದರೂ ಯಾಕೆ? ಗೆಳೆಯನ ಪುಟ್ಟ ಮಗಳು ಹೇಳುತ್ತಿರುತ್ತಾಳೆ: `ತಟ್ಟೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ಅನ್ನ ಸಾರು ಹಾಕಿಕೊಂಡು, ಅದನ್ನು ಕಲಸಿ, ಬಾಯಿಗಿಟ್ಟು, ಅಗಿದು, ನುಂಗಿ.... ಓಹ್! ಊಟ ಮಾಡುವುದು ಅದೆಷ್ಟು ಕಷ್ಟ! ಬದಲಿಗೆ ಒಂದು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಇದ್ದು, ನುಂಗಿಬಿಟ್ಟರೆ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಬಿಡಬೇಕು, ಎಷ್ಟು ಚಂದ!~- ಇದು ಅವಳ ಮಾತಲ್ಲ, ಆಧುನಿಕ ಸಮುದಾಯದ ದನಿ.
ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಸವಾಲೆಂದರೆ ಪೈಪೋಟಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಸದಾ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ, ಅಭದ್ರತೆ, ಅನಗತ್ಯ ಹೋಲಿಕೆ. ನೀವು ಸುಮಾರು ವರುಷ ಒಂದೇ ಕಡೆ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿದರೆ ಈ ಆದುನಿಕರಿಂದ ನಿಮಗೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಎದುರಾಗುತ್ತದೆ ನಿಮಗೆ ಒಂದೇ ಕೆಲಸ ಬೋರ್ ಹೊದಿಸಿಲ್ಲವ ಎಂದು, ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಕೇಳುವ ಮನೋಭಾವ ಎಂಥದು? ಬದುಕಿಡೀ ಒಬ್ಬಳೇ ಹೆಂಡತಿ, ಅದೇ ಮಗ, ಅದೇ ಮನೆ - ಬೋರಾಗಲು ಶುರುವಾದರೆ ಬದುಕುವುದು ಹೇಗೆ? ನನ್ನ ಕೆಲಸ ಎಂದೂ ನನಗೆ ಬೇಸರ ತರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆ ಪರಿಸರ, ಅಲ್ಲಿನ ಜನಗಳು, ಅಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಸ್ತು ಎಲ್ಲವೂ ನನ್ನ ಬದುಕನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ ಚೈತನ್ಯದಾಯಕ ಶಕ್ತಿಗಳು. ನನ್ನ ಭಾವಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಆ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಥಾನವಿದೆ.
ಈಗಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನೋಡಿ, ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದೇ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ, ಒಂದೇ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷ ಇರುತ್ತಾನೆಂದರೆ, ಆತ ಅದಕ್ಷ ಎಂಬ ಭಾವವಿದೆ. `ಜಂಪ್~ ಇವತ್ತಿನ ಜಗತ್ತಿನ ಬೀಜ ಮಂತ್ರ. ಎಲ್ಲಿ ಲಾಭವಿದೆಯೋ ಅಲ್ಲಿಗೆ `ಜಂಪ್~. ಎಲ್ಲ ರಂಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದೇ ಮನೊಭಾವ. ನಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಂತೂ ಇದು ಅಸಹ್ಯ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಮಟ್ಟ ತಲುಪಿದೆ.
ಜಿಡ್ಡು ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿಯವರ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನ ತುಂಬ ಬಿಂಬಗಳು ತುಂಬಿವೆ (fragments). ಈ ಸ್ಪರ್ಧಾ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗಬೇಕು. ಬೇರೆಯವರನ್ನು ಹೇಗೆ ಹಣಿಯಬೇಕು, ಯಾವ ಸಂಚು ರೂಪಿಸಿದರೆ ಯಶಸ್ಸು ಸಿಗುತ್ತದೆ, ಯಾವ ನಡೆ ಎಷ್ಟು ಲಾಭ ತರುತ್ತದೆ ಇಂತಹ ಬಿಂಬಗಳೇ ಮನಸ್ಸಿನ ತುಂಬ ತುಂಬಿವೆ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕವೇ ಜಗತ್ತನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಅಥವಾ ಇದಿಷ್ಟೇ ನಮ್ಮ ಜಗತ್ತಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ.
ಈಗಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನೋಡಿ, ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದೇ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ, ಒಂದೇ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷ ಇರುತ್ತಾನೆಂದರೆ, ಆತ ಅದಕ್ಷ ಎಂಬ ಭಾವವಿದೆ. `ಜಂಪ್~ ಇವತ್ತಿನ ಜಗತ್ತಿನ ಬೀಜ ಮಂತ್ರ. ಎಲ್ಲಿ ಲಾಭವಿದೆಯೋ ಅಲ್ಲಿಗೆ `ಜಂಪ್~. ಎಲ್ಲ ರಂಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದೇ ಮನೊಭಾವ. ನಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಂತೂ ಇದು ಅಸಹ್ಯ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಮಟ್ಟ ತಲುಪಿದೆ.
ಜಿಡ್ಡು ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿಯವರ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನ ತುಂಬ ಬಿಂಬಗಳು ತುಂಬಿವೆ (fragments). ಈ ಸ್ಪರ್ಧಾ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗಬೇಕು. ಬೇರೆಯವರನ್ನು ಹೇಗೆ ಹಣಿಯಬೇಕು, ಯಾವ ಸಂಚು ರೂಪಿಸಿದರೆ ಯಶಸ್ಸು ಸಿಗುತ್ತದೆ, ಯಾವ ನಡೆ ಎಷ್ಟು ಲಾಭ ತರುತ್ತದೆ ಇಂತಹ ಬಿಂಬಗಳೇ ಮನಸ್ಸಿನ ತುಂಬ ತುಂಬಿವೆ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕವೇ ಜಗತ್ತನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಅಥವಾ ಇದಿಷ್ಟೇ ನಮ್ಮ ಜಗತ್ತಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ.
ನಮಗಿಂದು ನಮ್ಮದೇ ಆದಂತಹ ನಮ್ಮದೇ ಜಗತ್ತಿನ ಗೂಡುಗಳು ಬೇಕಾಗಿವೆ. ತನ್ಮಯತೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವ, ಬಾಹ್ಯಜಗತ್ತನ್ನು ಮರೆಯುವ, ಅಂತರಂಗದ ಅನಂತವಾರಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಧ್ಯಾನಶೀಲ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನಾವು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾರೆವು. ಅಲ್ಪದರಲ್ಲೇ ಕಳೆದುಹೋಗುವ ಅಪಾಯವಿದೆ.
ಫಸ್ಟ್ ಸ್ಟೆಪ್ ಇಸ್ ದಿ ಲಾಸ್ಟ್ ಸ್ಟೆಪ್.
Saturday, May 14, 2011
Nodi swamy Naavirodu heege song..
So here comes our first post, this is Title track for our Blog..
Watch it carefully, Don't just see the song observe how Life cycle goes...
Subscribe to:
Posts (Atom)